21. Blauw.........het Suikerfeest.........en onder
08 November 2012 | Kameroen, Bafoussam
Zo blauw was ik al heel lang niet meer. (zie foto's) Zo zie je er uit na een rouw-'feestje'.
Op mijn Webblog zag ik dat in 15 maanden 11276 mensen gelezen hebben wat ik heb geschreven. Nu ja, 11276 hits, er kunnen dus ook doublures in zitten. Maar toch dat betekent dat er gemiddeld 750 mensen maandelijks ons avontuur volgen! Zoveel hits was een verrassing voor me. I'll keep on going! You'll keep on going! (Ik ga door! Jullie gaan door!)
22-10-2012.
Ik krijg een berichtje van Rini (Tonny's weduwe). Het zou Tonny's verjaardag geweest zijn als hij nog in leven geweest was. (Mijn broer stierf op 9 juni 1973 vermoedelijk aan een hartinfarct.) Hij zou 64 zijn geworden vandaag. Hoewel ik regelmatig aan 'm denk is hij toch ver weg in mijn beleving. Het woord zegt het al, be-leving. Daar zit leven in en dat is er al 39 jaar niet meer. Doch wel in mijn herinnering.
Ja, hier heeft het leven en het werk zo zijn loop, zoals jullie al lazen. En, inderdaad, geduld is een schone zaak, zoals de Belgen zeggen. Zonder dat wordt het erg onaangenaam hier, want frustrerend. Maar het is hun land en hun cultuur. Gewoonten zijn moeilijk af te leggen. Ga maar bij jezelf na. Bewustwording is dan één, maar dan moet er wel iets in de plaats komen wat aantrekkelijker is. Waarom zou je het anders veranderen? Jammer dat de tegenkrachten hier vaak zo groot zijn. Niet bij de mensen maar bij de machthebbers. Zoals vroeger in Nederland ook: "Hou ze maar arm en onwetend dan kunnen wij profiteren!" Wij hebben, helaas, ook twee wereldoorlogen moeten uitvechten voordat er iets van rechtvaardigheid gloorde. En dan nog alleen in delen van Europa, en Noord-Amerika. Afrika heeft daar niet in mee mogen doen evenals grote delen van Azië en zuid-Amerika. In die verhouding bleef het credo steeds: "Hou ze maar arm en onwetend dan kunnen wij profiteren!" Dat was de boodschap aan de dictators in de 50-, 60- en 70'er jaren. En die, of hun nazaten, zitten er nu nog grotendeels aan de macht. Hier en daar worden ze omver geknikkerd en ik vraag me soms af of de doden door de geweldloze weg tot verandering niet vele malen groter zijn dan de doden van een gewelddadige revolutie? De uitkomst van beiden is uiterst onzeker maar wat leert ons de geschiedenis?
Iets om over na te denken.
Ik lees juist een boek van Geert Mak getiteld; “Hoe God verdween uit Jorwerd.” Voor de liefhebbers van prettig leesbare streekromans, een aanrader. Wat ik daar lees over de jaren tot 1970 komt zo overeen met wat ik hier om me heen zie. De geschiedenis is er om ons te leren.
23-10-2012.
Silvia en ik zijn sinds enkele weken begonnen aan een cursus Salsa, Lambada, Rumba en Rock'an'Roll. Swing it out, man! De eerste keer had ik spierpijn in de heupen en daarna werd het me erg draaierig. Maar we zetten door. Silvia wilde zo graag en als verjaardagscadeau leek het me wel leuk. Het duurde even voordat we daadwerkelijk de vloer opgingen. In februari de eerste contacten en de eerste les. Toen gebeurde er van alles zodat we eerst in oktober echt actief aan het bewegen konden op muziek. Niet op de traditionele Afrikaanse maar op de zuid-Amerikaanse. Ja, we leven nu eenmaal in een wereldomvattend tijdperk. Silvia en ik hebben het plan om twee maal in de week te dansen. Op donderdag- en zaterdagavond van 7 tot 9 uur. Nou vergeet het maar! Steeds komt er iets tussen of een van ons is te moe om zó nog in beweging te komen. Realisten als we zijn hebben we onze verwachtingen aangepast en doen 'het' nog maar éénmaal in de week. Kunnen we tussendoor ook nog even thuis samen oefenen. (Niet dus!) Onze leraar is erg actief en telt de hele tijd hardop voor ons. Aardig bedoelt, alleen telt hij net buiten de maat zodat ik moet kiezen tussen hem en de muziek. Je voelt al waar mijn voorkeur naar uit gaat. Dus dan maar mét muziek en zónder leraar thuis op de pantoffels Lambadayen of hoe zoiets ook heet.
26-10-2012.
Vandaag kregen we, onverwacht, een vrije dag. Nou ja, we wisten dat er iets aan zat te komen. Het Schapenfeest van de Islam. Alleen wisten ze hier nog niet wanneer dat precies zou zijn. In mijn succes-agenda stond het al de hele tijd (Id-ul-Adha) op vandaag, maar in Kameroen was het toch nog een verrassing. Dus alles wat gepland was voor vandaag werd geannuleerd.
We zijn uitgenodigd in Foumban waar een gebedsdienst wordt gehouden op de heilige berg. Daarna gaan we bij de imam, Njoya Ibrahim, die ik ken uit andere samenwerkingsverbanden, iets eten en drinken. “Schaap!” denk ik dan spontaan, maar neen, het wordt wel erg lekker maar geen schaap!
Onze vrienden uit Yaoundé en onze collega's uit Zwitserland gaan ook mee. Met drie auto's gaat het richting Schapenfeest. Aan de voet van de berg rijden we ons vrijwel vast in de menigte. We parkeren en worden opgepikt door een zoon van de imam die als een soort vrijgeleide functioneert en ons door alle bidmatjes heen laveert (zie foto's) tot we onder het dak van het paviljoen.
We zoeken ons een plaats bij de V.I.P.'s. Ik zit achter de gouverneur en de Franse afgevaardigde van de ambassade. Dat betekent in Nederlandse termen; Balkon! Alle voor ons uitzicht storende factoren worden stelselmatig verwijderd. Iedereen die 'ons' uitzicht op het festijn verstoord wordt duidelijk aan de kant geschoven.
De plechtigheid verloopt echt plechtig met de Sultan van de Noun, een van de machtigste mannen in Kameroen, en de Imam-principal (zie foto's).
De moslims gaan hier letterlijk in het stof met hun voorhoofd op de grond. Een van de kinderen zegt heel treffend:”Het is net een mandje Paaseieren.” (zie de foto en vergelijk).
We gaan daarna, onder begeleiding van het paardenvolk de Bororo, naar een eenvoudige Iman, Ibrahim Njoya, voor het schapenfeest. Het ontvangst is allerhartelijkst en we krijgen een maaltijd aangeboden. Kostelijk! Echt waar! Volgens de traditie moet er dan ook een schaap geslacht worden. (zie foto, Niet schokkend!)
Ilse vroeg me nog of Schapenfeest ook feest was voor de schapen. Met een gebakje voor hen of zo . Nou, neen, Ilse. Jammer genoeg niet.
Ik word even niet goed als het schaap de keel wordt doorgesneden en letterlijk dood moet bloeden. Volgens de bijbel (Jawel, die wordt ook door de moslims en de joden gehanteerd!) staat in het oude testament dat Abraham zijn zoon Isaak moet offeren. Isaak gehoorzaamt zijn vader en gaat als een mak schaap met hem mee. Als God dit ziet zegt Hij dat Abraham ook wel een schaap mag offeren. Moraal van dit verhaal:”Ben gehoorzaam aan je vader, tenzij dat de Oppervader je daarvan ontslaat. Als je dan maar gehoorzaam bent aan Hem.”
Daarna gaan we op weg naar nog meer contacten voor de interreligieuze dialoog waar we ook weer moeten meeëten. We zitten tot berstensvol met kip, rund met allerlei groenten en ingrediënten. En, helaas, nog geen schaap geproefd.
Ik realiseer me dat ze alles uit de kast trekken om het ons, blanken, als gasten, naar de zin te maken. Zelfs al kost het hen de komende dagen honger lijden. Maar moet ik daar blij mee zijn? Dacht het niet! Ontzet, ja! Ontroerd, O.K. Maar blij? Traditie! In hoeverre moet die ten koste gaan van..............ja, van wat? Van de zwarte kinderen, de zwarte onderdanen. Maar van die hiërarchie wil ik eigenlijk geen deel uitmaken. Omdat ik blank ben word ik volgestopt terwijl zij het zoveel harder nodig hebben dan ik.
29-10-2012.
Vandaag sta ik op met een akelig gevoel dáár benéden. Nu begrijp ik pas wat men met een onderbuikgevoel bedoelt. Ik dacht altijd aan iets onschuldigs als zin hebben in... maar, verdikkeme! Ik heb het zelfde gevoel als toen ik, als jochie van 10, een keiharde bal tegen mijn ontluikende mannelijkheid kreeg op het voetbalveld in het bos van het Sint Nicolaas Internaat. Toen was ik even van de wereld, hoelang weet ik niet, maar ik kwam er toch weer bovenop. Veel was ik als rechts-back niet meer waard in de overblijvende minuten van die wedstrijd ,en ik kon me weer enigszins normaal voortbewegen. Toen!
Nu blijf ik op de rand van mijn bed zitten. Ik herinner me vaag dat ik vannacht bij het omdraaien al enkele signalen gekregen heb uit die opstandige streek. Nu lijkt het een revolutie. Neen, geen morgen-opstand zoals ik die soms nog ken, maar een pijnlijk misverstand, wellicht?!? Ik strompel met de benen wijd naar de badkamer waar Silvia me vrolijk: “Goedemorgen,” wenst. Vervolgens verbaasd mijn gang aanschouwd en heel invoelend vraagt:”Ist etwas los?” “Ja! Es ist etwas los!” “Was hast du gemacht heute nacht?” Uit haar onschuldige blik weet ik dat het niet door haar komt. Maar door wat dan wel? Ik weet verder zeker dat deze dag in het ziekenhuis begint en waar hij eindigt zien we vanavond wel.
Ik breng Silvia op het werk en rijd verder naar onze lijfarts. Die komt twee uur later opdagen en nodigt me uit hem te volgen, waarbij hij de inheemse wachtenden rustig laat wachten tot hij met mij klaar is. Pijnlijk, psychisch en fysisch, maar ik ben blij dat hij wat doet. Nu ja, als hij me onderzoekt wordt ik niet vrolijker. Hij ook niet. Mijn reactie is misschien niet Kameroener genoeg, doch hij weet, dat als hij nog even door-tast, zijn neusbeen gevaar loopt. Hij schrijft een aantal bloed-testen voor, waaronder PSA en vraagt vriendelijk om hem, na de bloedafname met de bijbehorende uitslagen, opnieuw te bezoeken.
De bloedafname laat een uur op zich wachten waarna ik, in het zonnetje (dat dan weer wel!), twee uur in mijn E-reader zit te lezen, in afwachting van de uitslagen.
Uitkomst: “Een ontsteking ergens dáár ↓!” Dus dan maar aan de pijnstillers en ontstekingsremmers en, God zij dank, maag-beschermers. Donderdag terugkomen en dan is de PSA-waarde ook bekend. Misschien zit daar het addertje?
31-10-2012.
Ik blijf thuis, zoals de achter ons liggende dagen. Ik loop nog wat ongemakkelijk maar de pijnstillers en het anti-bioticum doet hun werk. Ik slaap uit en doe wat huishoudelijk werk. Wassen, drogen, strijken. Afwasje wegwerken en het eten voorbereiden.
Vandaag heb ik op internet een recept gezocht voor rundvlees met groenten en ik vind er Sajur kerrie (gekruide groenteschotel met rundvlees), een Indonesisch gerecht uit de Hollandse keuken.
Bijna alle ingrediënten die ik nodig heb zijn er. Alleen Sambal Oelek vind je hier niet want de Kameroener keuken is al scherp genoeg gekruid met pepertjes. Voor de hier ontbrekende kruiden improviseer ik wat leuks en lekkers.
Voor de Sambal kies ik een paar pepertjes die hier in een van de kraampjes langs de weg worden verkocht. Dat komt, qua scherpte, als ik ze klein snijd, dicht in de buurt, schat ik in.
Tijdens het voorbereiden, snijden en koken moet ik even toiletteren dus ga ik even richting toilet. STOM, STOM, STOM!!!! Ik had het kunnen weten, maar in mijn onachtzaamheid en onnozelheid was ik niet eerst mijn handen. Daarna wel, maar daarvóór!? Je voelt hem aankomen!? Nou beter van niet. Vooraleer ik weer in de keuken ben begint er het vurig gevoel aan mijn toch al getergde mannelijkheid zich uit te breiden. Wat NU????
Ik realiseer mijn onachtzaamheid te laat en wil al gauw de brandweer te hulp roepen, alleen die komt hier nog niet voor grote branden laat staan voor kleine brandjes als die van mij. Ik blus met water, 'n beker vol waarin hij geduldig hangt te lijden. Brand-wonden-zalf, Combuteron en 'n liefdevolle wasbeurt en massage. Niets brengt de branding tot bedaren. Ik begrijp dat uitzitten of uitharden de enige oplossing is. In mijn blootje ga ik verder met koken. (Neen, geen foto's) Afleiding! Afleiding!Afleiding! En na een half uur lijden is het leed, grotendeels, geleden. Zal dit lijden de wereld nog verder geluk brengen?!?
Het eten blijkt qua smaak niet geleden te hebben onder dit ongelukkige intermezzo.
We smullen!
31 oktober 2012.
Vandaag trek ik maar weer naar het ziekenhuis na me zorgvuldig gedoucht te hebben. De behandelend arts is afwezig. Een bijscholing ergens in het land. Wist hij dat maandag dan niet? Goed dan maar wachten op zijn plaatsvervanger. Maar eerst de PSA-waarde ophalen in het laboratorium. Mmm., 'persoonlijke waarde 0.72' staat er op het formulier. Normale waarde, tussen 0 en 4,5. Ik schrik er toch wel van. Bijna twee keer te hoog! De arts bekijkt de waarden en vraagt wanneer ik weer naar Europa ga. Zoals het er nu uitziet, juni 2013. Dan moet er wellicht een prostaat-biopsie hier gedaan worden. Hij zal het nog met mijn behandelaar overleggen.
Wat aangeslagen ga ik huiswaarts en besluit met mijn vroegere huisarts te overleggen. Thuis kijk ik wat ik in een E-mail zal zetten en kom tot de conclusie dat ik op het verkeerde been gezet ben. De waarde is 0,72 ('n vreemde aanduiding weliswaar want normaal is het een cijfer met een decimaal) maar ik ga er vanuit dat het 0,72 is en dat is peanuts. Ik zal de behandelend arts nog eens goed aan de tand voelen en voorlopig is bij mij de spanning weg.
6 November 2012.
De verjaardag van Karl, de vader van Silvia. Bij leven zou hij zijn 87 jaar geworden zijn. Triestige dag voor Silvia en haar moeder. Al die herinneringen en eenzaamheid.
Ja, loslaten is een moeilijke in ons leven.
7 november 2012.
Het blijft maar regenen. De droge tijd komt eraan maar is al even overtijd. Ik voel me nog iebel en moe. Wellicht ook door de bijwerking van de medicijnen. Ik werk nog niet.
De behandelend arts heb ik nog niet kunnen bereiken voor een afspraak. Ik blijf proberen.
Vandaag heb ik een ander akkefietje dat verkeerd had kunnen aflopen. (zie foto). Wat zie je? Ik hoopte dat het diamantjes waren die daar naast die lucifer liggen. Maar neen, het waren glasstukjes. Ik heb het, vandaag, gezond gehouden en drink een flesje Coca-Cola. Jawel de echte! Bij de laatste slok voel ik iets op mijn tong. “Steentjes of zand?!” denk ik nog en spuug het meteen weer terug in het flesje. Als ik het nader onderzoek via een zeefje zie ik dus deze lekkere jongens. Aan een maagperforatie moet ik hier niet denken. Goed, hadden ze meteen die biopsie, dáár ↓, mee kunnen nemen. Twee voor de prijs van een!
We gaan ons nu voorbereiden op de verjaardag van Silvia aanstaande zaterdag.
Volgende keer, méér. Of mag het een onsje minder wezen?
Groet uit een levendig Bafoussam.
Leo.
P.S. De foto's van verslag 20 zijn geplaatst.
-
08 November 2012 - 18:38
Willemien Den Mulder:
Dag Leo
Wat n consternatie bij jullie/jou. Maar ook leuke dingen maak je mee lees ik. Jammer dat de pikante
foto's zoek zijn(haha) Heb je natuurlijk meteen de salsa geoefend na de pepertjes affaire.
Tof zeg dat er zoveel mensen jullie aventuren lezen, want zo kun je inmiddels wel noemen.
Groetjes and a big hug oet Zaerum. -
13 November 2012 - 00:07
Jos & Han:
Hoi lieve Leo,
Allereerst van harte gefeliciteerd met de verjaardag van Silvia. Hopelijk hebben jullie een mooie en gezellige dag gehad.
Het is weer een pittig stukje en met pikante details. Gniffel, gniffel…
Erg fijn dat je zelf ontdekte dat de PSA waarden verkeerd geïnterpreteerd waren en we duimen voor je dat het bij deze ene ontsteking blijft.
Het verhaal weer met mooie foto's aangevuld, erg leuk!
Heel veel groetjes uit het Brabantse,
van Jos en mij,
liefs, Han
-
19 November 2012 - 13:11
Jan Oome:
Hi Leo en Silvia!!
Je uitgebreide verhaal had ik dezelfde nacht ,8 november, al gelezen. Beetje slaperig natuurlijk....
Nu eindelijk een reactie, die ik was vergeten. Geert Mak is een deskundige schrijver... ik zie hem regelmatig in interviews op TV voorbijkomen!
Over PSA's weet ik sinds mijn Brachy-therapie behandeling ook het nodige.....
0,72 psa is minimaal... bij mij was het ooit 22 ! Terwijl voor 50-80 jarigen dat ergens 3 tot 7 of 8 is....
Affijn je bent nu ook daarover wijzer, alleen met die pepertjes......... dat was een schroeiender zaak...
kan ik me voorstellen. Misschien een aanrader voor een hoofdstuk in de wereldwijde bestseller"
" Fifty shades of grey" ???
Hier gaat alles zijn gangetje, hoewel een beetje "anders"dan bij jullie...
Maar ja, jullie leven letterlijk in een andere wereld.... STERKTE dus enne: blijf toch gezond !
SeaYou Je broer(tje) Jan
Wist niet dat het 2 1/2 uur duurde dat downloaden van foto's....
Vraag: is jullie electra zoveel langzamer dan hier in NL ? -
08 December 2012 - 22:59
Theo En Rini:
Hallo Leo,
Hoe gaat het toch met jullie? Al lang niets meer gehoord(gelezen)
Hier alles goed lekker in de sneeuw.
Groetjes Theo en Rini.
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley